Kraków świąteczny

OSTATNIA PIELGRZYMKA JESIENNA

RYNEK – MUZEUM FARMACJI – SALWATO

RYNEK KRAKOWSKI – „Poczuj magię świąt" Krakowski Rynek Główny nabiera świątecznego klimatu. Od wielu lat jednym z jego elementów są Targi Bożonarodzeniowe, będące doskonałą okazją nie tylko do kupienia świątecznych wyrobów, ale także do wzięcia udziału w licznych wydarzeniach towarzyszących. 1 . XII. 2022 roku na Rynku Głównym w Krakowie odbędzie się 80. Konkurs Szopek Krakowskich. W dniu konkursu na Rynek Główny od rana przybywają szopkarze ze swoimi dziełami, aby zająć jak najlepsze miejsca na stopniach pomnika Adama Mickiewicza. Po hejnale o godz. 12.00 korowód twórców przejdzie wokół Rynku Głównego przed estradę, gdzie odbędzie się prezentacja szopek. Ogłoszenie wyników nastąpi w niedzielę 4 grudnia o godz. 12.00 w sali audytoryjnej Kupferhaus w Pałacu Krzysztofory (Rynek Główny 35). Pierwszy konkurs szopek krakowskich odbył się 21 grudnia 1937 roku z inicjatywy Zarządu Miejskiego w Krakowie, a zwłaszcza dr. Jerzego Dobrzyckiego. Powodem, dla którego zorganizowano konkurs było obserwowane w latach międzywojennych poważne obniżenie poziomu szopek wytwarzanych przez krakowskich artystów. Do pierwszej edycji konkursu, który odbył się na krakowskim rynku – u stóp pomnika Adama Mickiewicza, zgłoszono 86 prac. Zwycięzcą został 39-letni murarz z Krowodrzy Stanisław Polak, już wówczas uznany twórca szopek. Szopki krakowskie – bogato zdobione, wielowieżowe sceny o architekturze nawiązującej do zabytków Krakowa, przedstawiające misterium Bożego Narodzenia. Krakowskie szopkarstwo znajduje się na Liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO oraz Krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Muzeum Farmacji Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego – muzeum założone w Krakowie w 1946 r. gromadzące eksponaty z zakresu historii farmacji i techniki farmaceutycznej.
Organizatorem i pierwszym dyrektorem muzeum był dr Stanisław Proń, radca prawny i dyrektor administracyjny Okręgowej Izby Aptekarskiej w Krakowie. Aż do końca lat 80. XX w. Muzeum mieściło się w kamienicy przy ul. Basztowej 3. Zostało ono następnie przeniesione do świeżo odremontowanej Kamienicy Pod Świętą Teklą przy ul. Floriańskiej 25, gdzie mieści się do dzisiaj.Ekspozycja muzeum zajmuje wszystkie pięć kondygnacji budynku w tym piwnice i strych, w sposób odpowiadający historycznemu wykorzystaniu takich pomieszczeń w aptekarstwie. W piwnicach przechowywano materiał ulegający zepsuciu w pomieszczeniu suchym lub pod wpływem światła, a niepsujący się w wilgoci i w miejscu ciemnym. Strych natomiast, jako miejsce przestronne i suche, był często wykorzystywany przez dawnych aptekarzy do suszenia i przechowywania ziół leczniczych. Na pierwszym piętrze znajduje się pokój poświęcony Ignacemu Łukasiewiczowi – farmaceucie, pionierowi w zakresie destylacji ropy naftowej i wynalazcy lampy naftowej. W pokoju tym, prócz prototypu pierwszej lampy naftowej, znajdują się m.in. domowa apteczka Łukasiewicza, z własnoręcznie przezeń wypisanymi szyldzikami, sekretarzyk, rękopiśmienny manuał apteczny i inwentarz apteki w Brzostku wykonany osobiście przez Łukasiewicza. W sali na drugim piętrze część ekspozycji jest poświęcona Tadeuszowi Pankiewiczowi, który w czasie okupacji prowadził w getcie aptekę „Pod Orłem” odznaczonego później medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Wśród różnych eksponatów na szczególną uwagę zasługują polskie wynalazki w zakresie techniki farmaceutycznej takie jak opatentowane przez Mariana Zahradnika odważniki o wagach poniżej jednego grama, których kształt wskazuje na ich wagę. Odważniki takie przyjęły się w krajach monarchii Austro-Węgierskiej a później w całej Europie i z niewielkimi zmianami są stosowane do dzisiaj. Innym ciekawym wynalazkiem jest urządzenie elektryczne do sterylizacji recept. Miało ono chronić farmaceutę przed zarażeniem się drobnoustrojami przeniesionymi na recepcie. W 1964 do muzeum trafiła część zachowanego wyposażenia sanockiej apteki, której właścicielem był Marian Kawski (m.in. godło, sprzęt, dokumenty)

SALWATOR - Salwator – niewielkie osiedle willowe z początku XX w. położone na zachód od centrum Krakowa na terenie dawnej wsi Zwierzyniec, obecnie wchodzące w skład Dzielnicy VII Zwierzyniec, niestanowiące jednostki pomocniczej niższego rzędu w ramach dzielnicy. Salwator znajduje się na samym końcu długiego grzbietu, opadającego ku Wiśle, w miejscu, gdzie wpada do niej Rudawa. Osiedle to zajmuje szczytowe partie końcowego wzniesienia Pasma Sowińca, jego wschodniego masywu – Górę św. Bronisławy. W skład Salwatora wchodzą domy znajdujące się przy ulicach św. Bronisławy, Anczyca i Gontyna. U podnóża tego wzgórza znajduje się końcowa pętla tramwajowa o nazwie Salwator. W rejonie Salwatora stwierdzono ślady osadnictwa począwszy od środkowego paleolitu (115–40 tys. lat p.n.e.), a także górnego paleolitu (40–10 tys. lat p.n.e.), kiedy to na wzniesieniu otoczonym wówczas rozlewiskami (co zapewniało bezpieczeństwo) mieli swoje szałasy łowcy mamutów. Znacznie później miała istnieć tu osada z pogańską świątynią. Czasy te przypomina nazwa jednej z bardziej malowniczych ulic dzisiejszego Salwatora – Gontyna. Według niektórych badaczy, istniejący tutaj kościół Najświętszego Salwatora miał być również jedną z pierwszych świątyń chrześcijańskich na terenie Polski. W tym czasie Zwierzyniec, podkrakowska wieś, należał do książąt rezydujących na Wawelu. Od II połowy XII wieku jej właścicielem były siostry katolickiego zakonu kontemplacyjnego – Zgromadzenia Sióstr Kanoniczek Regularnych Zakonu Premonstratensów, zwane norbertankami, zakonnicami św. Norberta, a przez krakowski lud również Pannami Zwierzynieckimi. Założyły one tam szkołę i szpital, dbały o gospodarczy rozwój osady. Były właścicielkami Zwierzyńca aż do 1910 r. W tym czasie, z inicjatywy ówczesnego prezydenta Krakowa Juliusza Lea, wieś została włączona do Krakowa. W latach 1866–1867 armia austriacka zbudowała na wzgórzu jeden z obiektów Twierdzy Kraków – szaniec FS-30, podzielony następnie na dwa mniejsze. W początkach XX wieku, po likwidacji szańców, Towarzystwo Urzędników postanowiło wybudować osiedle willowe. Rozpisano konkurs na zagospodarowanie wzgórza –zwycięzcą (w 1909) został Tadeusz Niedzielski. Do realizacji skierowano jednak projekt Romana Bandurskiego, który zaprojektował także kilka willi. W 1911 wytyczono półkoliste odgałęzienia ulicy św. Bronisławy, ulicę Gontyny i Anczyca. Osiedle nazwano w 1912 roku Salwatorem od sąsiedztwa z kościołem pod tym wezwaniem. Składa się ono z 30 willi, które projektowali Roman Bandurski, Alfred Kramarski, a w okresie międzywojennym Ferdynand Liebling, Henryk Jasieński i Ludwik Wojtyczko. Ostatni dom zbudowano w 1955 roku. Osiedle to jest uważane za symbol „miasta-ogrodu”. Mimo niewielkich rozmiarów osiedla i trochę ponad 100 lat istnienia, zamieszkiwało go wyjątkowo wiele wybitnych postaci. Ok. 50 z nich to tzw. postacie encyklopedyczne (występujące w wielu drukowanych encyklopediach i leksykonach). Mieszkali tu m.in. Feliks Koneczny, Karol Hubert i Emanuel Rostworowscy, Marek Rostworowski, Hugon Kowarzyk, Alfred Kramarski. W domu przy ul. Anczyca 7 zmarł Jacek Malczewski.

OBIEKTY ZABYTKOWE: Kościół Najświętszego Salwatora i otaczający go dawny cmentarz.
Kaplica św. Małgorzaty i św. Judyty z pomnikiem papieża Jana Pawła II (ustawionym na stoku przed kaplicą w końcu marca 2008 r.). Wokół kaplicy znajduje się dawny cmentarz morowy (dla zmarłych na zarazę).
Przez Salwator, ul. św. Bronisławy i Aleją Waszyngtona, prowadzi trasa spacerowa pod Kopiec Kościuszki, a dalej – w kierunku Lasu Wolskiego, do ZOO i na Bielany, szczególnie tłumnie uczęszczana w weekendy.
U podnóża Salwatora odbywa się coroczny odpust Emaus, który od szeregu lat organizowany jest po obu stronach rzeki Rudawy, czyli przy kościele Sióstr Norbertanek oraz na terenie Półwsia Zwierzynieckiego.
Wille osiedla, z których kilka jest obiektami zabytkowymi: ul. Anczyca 1 i 7, ul. św. Bronisławy 15, 24 i 26.
W bezpośrednim sąsiedztwie Salwatora znajdują jeszcze:
Cmentarz Salwatorski
Kościół św. Augustyna i św. Jana Chrzciciela z klasztorem Norbertanek

Koszt 100 zł (+pieniądze na MUZEUM + pieniądze na obiad dla chętnych).Powrót na Gawronów 20 w Katowicach w godzinach wieczornych.