NOWE BRZESKO, HEBDÓW, KOŚCIELEC, KSIĄŻNICE WIELKIE
8:00 – Msza i wyjazd z ul. Gawronów 20
Nowe Brzesko – miastow Polsce położone na lewym brzegu Wisły w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim, w gminie Nowe Brzesko, której jest siedzibą. Miasto jest położone przy drodze krajowej nr 79. Prawa miejskie w latach 1279–1870 i od 2011. Miasto opactwa norbertanów w Hebdowie w powiecie proszowickim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku.Miasto rządowe Królestwa Kongresowego, położone było w 1827 roku w powiecie krakowskim, obwodzie miechowskim województwa krakowskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego. Pierwsze wzmianki o Nowym Brzesku pochodzą z XIII w. Początkowo wieś była własnością biskupów krakowskich. W 1223 r. opat brzeski Florian nadał ją klasztorowi norbertanów w Hebdowie. W 1279 r. Gotfryd de Glesin uzyskał przywilej założenia miasta na prawie magdeburskim. Historia Nowego Brzeska ściśle łączy się z historią klasztoru w Hebdowie. Za czasów Jana Długosza Nowe Brzesko miało 40 łanów miejskich, z których opłacało czynsz klasztorowi. Znajdowały się w nim dwa młyny na Wiśle, jeden należący do klasztoru, drugi do wójta miasteczka. W 1449 r. król Kazimierz Jagiellończyk potwierdził przywilej lokacyjny Nowego Brzeska. Przywileje zostały później potwierdzone jeszcze dwa razy: 17 kwietnia 1674 przez króla Jana Sobieskiego oraz 4 października 1767 przez Stanisława Augusta Poniatowskiego. Po III rozbiorze Polski w 1795 roku Nowe Brzesko znalazło się w Nowej Galicji (zabór austriacki), w 1809 r. w granicach Księstwa Warszawskiego, a od roku 1815 w Królestwie Kongresowym (zabór rosyjski). Gdy zgromadzenie zakonne norbertanów w Hebdowie zostało rozwiązane w 1818 r., miasto przeszło na własność rządu. W 1827 r. w Nowym Brzesku było 151 domów i 904 mieszkańców. 1 stycznia 1870 Nowe Brzesko utraciło prawa miejskie.Przed I wojną światową Aniela Zdanowska założyła we wsi koło gospodyń wiejskich. Do 1954 roku Nowe Brzesko było siedzibą gminy Gruszów. W dniu 27 lipca 2010 Rada Ministrów nadała miejscowości Nowe Brzesko status miasta od dnia 1 stycznia 2011.Kościół pw. Wszystkich Świętych z 1670 r., rozbudowany w połowie XIX i na początku XX w. Świątynia trójnawowa z jednoprzęsłowym prezbiterium zamkniętym wielobocznie. Ołtarz główny pochodzi z 1664 r. W kościele znajdują się dwa późnobarokowe ołtarze boczne. Kapliczka brogowa z pochodzącą z końca XVIII w. drewnianą rzeźbą św. Floriana.
Hebdów – miejscowość w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim, w gminie Nowe Brzesko, przy drodze krajowej nr 79. Wieś Chebdów, była własnością opactwa norbertanów w Hebdowie. W drugiej połowie XVI wieku położona była w powiecie proszowskim województwa krakowskiego. Klasztor powstał prawdopodobnie w pierwszej połowie XII wieku. Jeden z kościelnych dzwonów nosił datę 1108 r. Według publikacji Antoniego Kraszowskiego z 1752 roku, do połowy XVIII wieku kroniki klasztorne liczyły 38 opatów. Pośród nich byli: Melchior Olszewski, sekretarz króla Zygmunta Augusta; Jordan z Zakliczyna; Gotard Tyzenhauzen, późniejszy biskup smoleński; Ludwik Stępkowski; Erazm Kretkowski; Aleksander Trzebiński; Tomasz Leżeński oraz Michał Wilkowski. Mocą zawartego ze Stolicą Apostolską konkordatu wschowskiego w 1737 roku królowie Polski mieli prawo mianować tutaj opatów komendatoryjnych. Opatem klasztoru był także Józef Andrzej Załuski, założyciel biblioteki Załuskich w Warszawie. Od 1748 roku opatem był Józef Łaszcz, a zaraz po nim Franciszek Zborowski. W latach 1753–1760 Krzysztof Dobiński, sufragan łowicki. Po nim od 1771 roku opatem był kanclerz Andrzej Młodziejowski. W latach 1780–1791 ostatnim komendatoryjnym opatem był eksjezuita Karol Wyrwicz. Po nim byli jeszcze mianowani: Ignacy Pokubiato, Grzegorz Zacharjaszewicz i ksiądz Bystrznowski. W hebdowskim klasztorze znajdowała się niegdyś jedna z najbogatszych bibliotek zakonnych w Polsce. W 1819 roku opactwo zostało skasowane przez zaborców rosyjskich. W 1859 roku miał miejsce pożar kościoła, po którym na pewien czas nabożeństwa zostały przeniesione do Nowego Brzeska. Po odbudowaniu kościół stał się na powrót siedzibą parafii. Zespół klasztorny pijarów (dawniej norbertanów), ufundowany przed 1149 rokiem przez rycerzy Strzeżysława i Wrocisława dla premonstratensów sprowadzonych z czeskiego Starachowa. W 1819 roku opactwo zostało skasowane przez zaborców rosyjskich. Od 1949 roku rezydują w nim pijarzy. W skład zespołu wchodzą: Kościół pw. Wniebowzięcia NMP wzniesiony w XIII wieku. Pierwotnie w stylu wczesnogotyckim, został gruntownie przebudowany na przełomie XVII i XVIII wieku. Przed 1664 rokiem wzniesiono wieże, które nadbudowano w 1859 roku do wysokości 45 metrów. Ze świątyni gotyckiej zachowało się prezbiterium. W latach 1692–1727 dobudowano do niego barokową kaplicę. Na ołtarzu głównym świątyni znajduje się gotycka figurka Matki Boskiej z Dzieciątkiem zwanej Hebdowską. Pozostałe wyposażenie barokowe i klasycystyczne. Klasztor, wzniesiony w połowie XVII wieku. Trzy skrzydła klasztoru otaczające prostokątny wirydarz zostały dobudowane do kościoła od strony południowej. Być może powstały na miejscu starszych budowli. Ogród. Spichlerz klasztorny. Cały zespół został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych. Klasztor ponorbertański z Sanktuarium Maryjnym posadowiono tuż nad Wisłą. Jest w nim czczona figura Matki Bożej Hebdowskiej nazywanej Nadwiślańską. Kawa, zwiedzanie, obiad.
KOŚCIELEC Proboszcz:ks. Krzysztof Leśniak, KHM, ur. 1959 (Świniarsko – diec. tarnowska), wyśw. 1985, mian. 2016. Historia parafii sięga aż XI w., kiedy to w Kościelcu wybudowano Kościół romański. Według zapisów kronikarskich miało to miejsce w 1230 r., a fundatorem kościoła był biskup krakowski Wisław. Świątynię rozbudowywano dzięki wsparciu kolejnych fundatorów, niestety w XV w. przejęli ją arianie. Radość wiernych po odzyskaniu kościoła nie trwała długo. Świątynia została całkowicie zdewastowana przez żołnierzy szwedzkich podczas wojny. Widząc potrzebę odnowienia Świątyni, z pomocą Kościołowi w Kościelcu pośpieszył ks. Władysław Opacki, kanonik sandomierski. Pomimo licznych przeróbek do dnia dzisiejszego zachowały się romańskie galerie wzdłuż nawy głównej, w których umieszczone są bogato dekorowane bliźniacze kolumienki. Szczególną czcią jest otaczany znajdujący się w barokowym ołtarzu głównym obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem tzw. Kościeleckiej z XVII w., wzorowany na rzymskim obrazie Matki Bożej Śnieżnej. Trzy ołtarze boczne pochodzą z 1. poł. XVIII w., epitafia kamienne z XVIII i XIX w. W nawie południowej znajduje się ołtarz z obrazem Św. Wojciecha namalowanym przez Wojciecha Gersona w 1872 r., drugi od strony północnej z obrazem Św. Barbary z 1672 r. opatrzony herbem fundatora – ks. Władysława Opackiego. Zabytkowa ambona z 2. poł. XVII w. z baldachimem zwieńczonym rzeźbą przedstawiającą Św. Michała Archanioła zabijającego diabła. Na belce tęczowej z XVII w. krucyfiks, po bokach figury Matki Bożej i Św. Jana. Ciekawym elementem wyposażenia kościoła jest wczesnobarokowa chrzcielnica z lat 1628–1634. Czy wiesz, że... W parafii dużym kultem cieszy się postać Św. Jacka Odrowąża, który przebywając na tych terenach dokonał cudu. Po gwałtownej burzy z gradobiciem okoliczne łany zbóż zostały całkowicie powalone. Dzięki wstawiennictwu Świętego zboża się podniosły, co uratowało ludzi od głodu. Między innymi ten właśnie cud przyczynił się do późniejszej kanonizacji Świętego. W kronice parafialnej zachowały się autografy znanych poetów polskich, którzy w 1928 r. w pobliskich Pławowicach przebywali na Zjeździe Literatów, m.in. Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Antoniego Słonimskiego czy Jarosława Iwaszkiewicza.
KSIĄZNICE WIELKIE – MAŁY OŁTARZ WITA STWOSZA
Proboszcz: ks. Wiesław Baran, KHW, ur. 1953 (Sędziszów, Św. Piotra i Pawła), wyśw. 1978, mian. 1991. Dom zakonny:SiostryBetanki. Książnice należą do najstarszych miejscowości w Polsce, jak pisze w „Księdze uposażeń diecezji krakowskiej” Jan Długosz. Judyta, żona Władysława Hermana, podarowała tę miejscowość klasztorowi w Tyńcu w latach 1080-1086. Dziejopis podaje, że wieś Książnice miała w XII w. drewniany kościół parafialny p.w. św. Stefana. W 1484 r. wybudowany został nowy drewniany kościół. Budowlę wystawił „własnymi środkami i nakładami” pleban Mikołaj z Koprzywnicy. Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w 1487 r. został konsekrowany przez Pawła, biskupa krakowskiego. Prepozyt Mikołaj pięknie ozdobił świątynię, fundując liczne wyposażenie, m.in. ołtarz główny ze szkoły Wita Stwosza. Nowy kościół przetrwał blisko 200 lat. Na początku XVII wieku miejscowy wikariusz ks. Piotr Gajski zbudował nową, większą świątynię. Mniejsza nawa wraz z kaplicami była murowana, zaś większa, drewniana, została wzniesiona na murowanym fundamencie. Kolejna przebudowa nastąpiła w 1864 r. Części drewniane kościoła zostały zastąpione murami. Świątynia w prawie niezmienionej formie przetrwała do dnia dzisiejszego. W 1980 r. dobudowana została murowanadzwonnica.Czy wiesz że... Barokowy kościół, może się poszczycić jednym z najpiękniejszych gotyckich ołtarzy w całej kieleckiej diecezji. Wykonany został w 1491 r. prawdopodobnie przez uczniów mistrza Wita Stwosza przy udziale samego mistrza. Jest on miniaturą ołtarza w Kościele Mariackim w Krakowie. Do dziś zachwyca swoim pięknem i rozsławia książnicką świątynię. Z książnickiej ziemi „wyszli”: nieżyjący już bp Józef Gurda, bp Kazimierz Gurda – ordynariusz diecezji siedleckiej (2014)
Koszt: 100 zł (+ pieniądze na obiad dla chętnych).
Powrót na Gawronów 20 w Katowicach w godzinach wieczornych.